หน่วยที่ 2

                               ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

     1.ระบบและวิธีการเชิงระบบ

     การทำงานใดๆให้ประสบผลสำเร็จบรรลุเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพนั่นย่อมเกิดจากพื้นฐานวิธีการที่มีลำดับและขั้นตอนชัดเจนสามารถปฏิบัติซ้ำๆได้ถูกต้องและสมเหตุสมผลเราเรียกกระบวนการและขั้นตอนนั้นว่า ”ระบบ”

      ระบบ ( system ) หมายถึง การทำงานขององค์ประกอบย่อยๆอย่างอิสระแต่มีปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันจนกลายมาเป็นโครงสร้างสมบูรณ์สามารถตรวจสอบสอบ ปรับปรุงแก้ไขได้ทุกขั้นตอน ระบบจึงเป็นหัวใจสำคัญของงาน                                                                                                                                             วิธีการเชิงระบบ ( System Approach) หมายถึง เป็นกระบวนการคิดหรือการทำงานอย่างมีแบบแผนชัดเจนในการนำเสนอเนื้อหาความรู้ด้านต่างๆอาจจะเป็นวิธีหรือผลผลิตมาประยุกต์ใช้อย่างเป็นขั้นตอน  
                     องค์ประกอบของวิธีระบบ

วิธีระบบองค์ประกอบสำคัญ 3 ประการ ได้แก่

1. ปัจจัยนำเข้า (Input)

2. กระบวนการ (process)

3. ผลลัพธ์ (Output) 
          2.ระบบสารสนเทศ                                             

 ระบบสารสนเทศ (Information System) คือ การประมวลผลข้อมูลข่าวสารอย่างเป็นขั้นตอนและเป็นกระบวนการเพื่อให้ข้อมูลในรูปแบบข่าวสารที่เป็นประโยชน์อย่างสูงสุดสามารถนำมาใช้สนับสนุนการบริหารและการตัดสินใจ ระดับปฏิบัติการ ระดับกลาง และระดับสูง และระบบสารสนเทศจึงเป็นระบบที่จัดตั้งขึ้นเพื่อปฏิบัติเกี่ยวกับข้อมูล ดังต่อไปนี้
      1.รวบรวมข้อมูลทั้งภายในภายนอก                                                                                                             2. จัดกระทำข้อมูลเพื่อให้เป็นสารสนเทศที่พร้อมจะใช้ประโยชน์

      3. จัดให้เป็นระบบเก็บเป็นหมวดหมู่เพื่อสะดวกในการค้นหา 
   3.องค์ประกอบของระบบสารสนเทศจำแนกได้  2 ประเภท  ได้แก่ องค์ประกอบหลัก และองค์ประกอบด้านต่างๆ

3.1  องค์ประกอบหลักของระบบสารสนเทศมีองค์ประกอบ 2 ส่วน  ได้แก่        

       1. ระบบการคิด   หมายถึง กระบวนการและขั้นตอน     ในการจัดลำดับ จำแนก แจกแจง และจัดหมวดหมู่เพื่อ    ความสะดวกในการจัดเก็บและเผยแพร่

      2. ระบบเครื่องมือ หมายถึง วัสดุอุปกรณ์หรือเครื่องมือที่นำมาใช้ในการรวบรวม จัดเก็บ และเผยแพร่สารสนเทศได้ดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ คอมพิวเตอร์และเครือข่ายอินเตอร์เน็ตเป็นเครื่องมือในการจัดการสารสนเทศที่นิยมใช้อย่างแพร่หลายเนื่องจากสารสนเทศ เป็นวิธีการหรือกระบวนการในการจักการข้อมูลที่เกี่ยวของกับงานต่างๆดั้งนั้นองค์ประกอบของสารสนเทศของแต่ละงานแต่ละด้านจึงแตกต่างกัน ดังนี้

              3.2.1 องค์ประกอบของสารสนเทศด้านจุดมุ่งหมาย

      ในการแก้ปัญหามี 4 ประการ ได้แก่

   •   ข้อมูล  (Data)

   •   สารสนเทศ  (Information)

   •   ความรู้  (Knowledge)

   •   ปัญญา  (Wisdom)

               3.2.2องค์ประกอบของสารสนเทศด้านขั้นตอนในการดำเนินงานมี  3  ประเภท คือ

   •  ข้อมูลนำเข้า  (Input)

   •  กระบวนการ  (Process)

   •  ผลลัพธ์  (Output)

               3.2.3 องค์ประกอบของสานสนเทศในหน่วยงานได้แก่ บุคคลหรือองค์กร เทคโนโลยี ข้อมูลและระบบสารสนเทศ

               3.2.4  องค์ประกอบของสารสนเทศทั่วไป (Information process Systems) ประกอบด้วย  5   องค์ประกอบ ดังนี้

•    เครื่องคอมพิวเตอร์และเครือข่ายสื่อสารข้อมูล(hardware)                                                                  •    ข้อมูล   (Data)
 •   สารสนเทศ  (Information)

 •   โปรแกรมหรือซอฟต์แวร์  (software)

 •  บุคลากรด้านคอมพิวเตอร์  (people ware)

                           4.ขั้นตอนการจัดระบบสารสนเทศ

การจัดระบบสารสนเทศเป็นการกำหนดขั้นตอนการดำเนินงานและการแก้ไขปัญหาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของงานสารสนเทศโดยรวบรวมและวิเคราะห์ปัญหา ข้อมูล วิธีการ ทรัพยากร เพื่อการแก้ไขปัญหาและประเมินผลลัพธ์ที่ได้มีประสิทธ์ภาพสูงขึ้น ประกอบ  4ขั้นตอน ดังนี้

      ขั้นที่ 1 การวิเคราะห์ระบบ  (system Analysis)วิธีการวิเคราะห์ระบบ สารสนเทศ แบ่งออกเป็น 4หน่วยย่อยคือ

  1.  วิเคราะห์แนวทางการปฏิบัติงาน   (Mission Analysis)

  2.   วิเคราะห์หน้าที่   (functional Analysis )

  3.   วิเคราะห์งาน  (Task  Analysis)

  4.  วิเคราะห์วิธีการและสื่อ  (Method-Means Analysis)

      ขั้นที่2   การสังเคราะห์ระบบ (System Synthesis )

ให้มีความสมดุลในการแก้ปัญหาซึ่งมีขั้นตอนย่อยดังนี้

1. การเลือกวิธีหรือกลวิธีเพื่อหาช่องทางไปสู่จุดมุ่งหมาย

2.  ดำเนินการแก้ปัญหาด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

3. ประเมินผลประสิทธิภาพการดำเนินงาน

        ขั้นที่2การสร้างแบบจำลอง(Construct a Model)

 แบบจำลองเป็นการถ่ายทอดความรู้สึกนึกคิดออกมาเป็นภาพที่มองเห็นได้อย่างชัดเจนสามารถตรวจสอบหรือทำนายผลที่จะเกิดขึ้นก่อนที่จำนำระบบไปใช้ได้จริงระบบทำงานมีจุดมุ่งหมายเดียวกัน แต่อาจจะมีแบบจำลองระบบไม่เหมือนกัน

                            5.ประเภทของระบบสารสนเทศ

       จำแนกสารสนเทศตามจำนวนคนที่เกี่ยวข้องในองค์กร แบ่งได้ 3 ระดับ คือระบบสารสนเทศ ระดับบุคคล ระบบสารสนเทศระดับกลุ่มและระบบสารสนเทศระดับองค์กร

   1. ระบบสารสนเทศระดับบุคคล

   2.  ระบบสารสนเทศระดับกลุ่ม

   3.  ระบบสารสนเทศระดับองค์กร

                                6.ข้อมูลและสารสนเทศ

    การทำงานใดๆที่ได้ผลดีจำเป็นต้องมีข้อมูลที่ถูกต้องและครอบคลุมและตรงประเด็นประกอบการตัดสินใจในการเลือกวัตถุดิบ เนื้อหาสาระ บุคลากร และวิธีปฏิบัติได้อย่างเหมาะสม

        6.1  ข้อมูล  (Data)   หมายถึงข้อเท็จจริงที่ปรากฏให้เห็นเป็น

ประจักษ์สามารถรับรู้ได้จากประสาทสัมผัสทั้งห้าทั้งที่สารถนับ

ได้และนับไม่ได้ ทั้งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและมนุษย์สร้าง

ขึ้นอาจจะอยู่ในรูปของ รูปภาพ แสง สี เสียง รส

                                  ข้อมูลดิบ(Raw data)

หมายถึง วัตถุ สิ่งของ สถานการณ์ ที่มีคุณลักษณะหรือคุณสมบัติอยู่ในสภาพเดิม การตีความข้อมูลดิบเกิดจากพฤติกรรมการรับรู้การเรียนรู้ประสบการณ์ในการสังเกต การวัด  การนับ   การสัมผัสจับต้องจนสามรถระบุได้ชัดเจนว่าข้อมูลนั้นมีคุณสมบัติเป็นอย่างไร มีชื่อเรียกว่าอะไร

        6.2สารสนเทศ(informational)สารสนเทศ หมายถึง ข้อมูลที่ผ่านการกลั่นกรองโดยการจำแนกแจกแจง จัดหมวดหมู่ การคำนวณ และประมวลผลแล้วสามรถนำไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ในการดำเนินงานอย่างมีประสิทธิ์ภาพต่อไปได้                                                                                                          6.2.1คุณสมบัติของข้อมูลสารสนเทศที่ดี

                     ข้อมูลสารสนเทศที่ดีจะคุณสมบัติดังนี้

  1. ความถูกต้อง  (accurate)

  2. ทันเวลา  (timeliness)

  3. สอดคล้องกับงาน  (relevance)

  4. สามารถตรวจสอบได้  (verifiable)

5. มีความสมบูรณ์ครบถ้วน  (integrity)

       6.2.2ชนิดของข้อมูล       

   ข้อมูลมีหลายชนิดขึ้นอยู่กับเกณฑ์ในการจำแนก ในที่นี้จำแนกข้อมูลตามลักษณะการจัดเก็บซึ่งแบ่งออกเป็น  4 ชนิด  คือ

1. ข้อมูลที่เป็นตัวเลข  (Numeric type)

2. ข้อมูลที่เป็นตัวอักขระ  (Character type)

3. ข้อมูลที่เป็นตัวอักษรเลข  (Alphanumeric type)

4. ข้อมูลมัลติมีเดีย  (multimedia)

      6.3  ความรู้ (Knowledge)  ความรู้เป็นสภาวะทางสติปัญญาของมนุษย์ในการตีความสิ่งเร้าทั้งที่อยู่ภายในและภายนอกด้วยความเข้าใจของสาระเนื้อหา กระบวนการ และขั้นตอน อาจอยู่ในรูปแบบของข้อมูลดิบหรือสารสนเทศในระบบต่างๆหรืออาจอยู่ในรูปแบบอารมณ์ความรู้สึกและเหตุผล

      6.4  การประมวลผลข้อมูลให้เป็นสารสนเทศมีวิธีการจัดการดังนี้

  6.4.1   ขั้นตอนการประมวลผลข้อมูล  (Data processing steps)

การที่เราจะหาข้อมูลที่ดีได้ต้องมีการประมวลผลตามขั้นตอนต่างๆที่เหมาะสมดังนี้

1. การรวบรวมข้อมูล  (Data collection )หมายถึง  การเก็บข้อมูลจำนวนมากจากแหล่งกำเนิด(capturing) มาทำ การเข้ารหัส  (Coding)    ในรูปที่เหมาะสมต่อ การจัดเก็บ และ การบันทึก   (recording)

2.  การบำรุงรักษาและ ประมวลผลข้อมูล  (Data collection) หมายถึง กระบวนการเก็บรักษาข้อมูลไว้ให้ใช้ได้ตลอดไปซึ่งประกอบด้วยการปรับปรุงข้อมูลให้ทันสมัยได้ตลอดเวลา (updating) ทำการแยก(classifying) จัดเรียงข้อมูล (sorting)

3. การจัดการข้อมูล (Data Management)คือ การสร้างระบบจัดการข้อมูลจำนวนมากให้สามารถนำมาใช้งานได้อย่างรวดเร็วทันเวลา

4. การควบคุมข้อมูล  (Data Control)   เป็นการป้องกันรักษาข้อมูลที่จัดเก็บไว้แล้วให้ปลอดภัย ไม่ให้ข้อมูลที่มีค่าถูกขโมยไปใช้งานอย่างมาถูกต้อง

5.  การสร้างสารสนเทศ     (information Generation)เป็นการตีความหมายข้อมูลที่ได้มาแล้ว ค้นหาความหมายหรือความสำคัญคุณค่าของข้อมูลได้โดยการนำไปประมวลผลเช่น การคำนวณ การเรียงข้อมูล การค้นหาและการแยกประเภท

    6.4.2  วิธีการจัดเก็บข้อมูล (Data collection Methods)

ข้อมูลอาจเกิดขึ้นได้เองหรือเกิดจากการทดลอง การสร้าง และการประมวลผลก็ได้ วิธีการเก็บข้อมูลสมารถทำได้หลายวิธี เช่น การสำรวจด้วยแบบสอบถาม การนับจำนวน โดยใช้ อุปกรณ์อัตโนมัติ ในการเก็บข้อมูลทางวิทยาศาสตร์อาจ ต้องมีเครื่องมือวัดพิเศษเข้าช่วยเช่น เครื่องวัดความเข็มของแสง เครื่องวัดความดัน เครื่องวัดอุณหภูมิ เครื่องวัดความชื้น

        เครื่องคอมพิวเตอร์หรือเครือข่ายสื่อสารข้อมูลหมายถึง คอมพิวเตอร์ที่เป็นเครื่องประมวลผลข้อมูลซึ่งมีอยู่ 2 ประเภทด้วยกัน คือ

  1.  สถานีงาน  (workstation)หมายถึงคอมพิวเตอร์ที่ใช้งาน ณ ที่ตัดไว้ให้ผู้ใช้ร่วมกันหรือจัดไว้ให้ผู้ใช้มาใช้ร่วมกัน

   2. เครื่องบริการ (Server) เป็นเครื่องขนาดใหญ่ที่ใช้ร่วมกันหลายเป็นเครื่องที่ใช้เก็บฐานข้อมูลหรือโปรแกรมสำเร็จประยุกต์สั่งงานด้วยคอมพิวเตอร์

                                          เครือข่ายสื่อสารข้อมูล

     1.แลน  ( LAN = Area Network )   คือเครือข่ายบริเวณเฉพาะที่ จำกัดเขตเฉพาะภายในบริเวณอาคารหรือกลุ่มอาคารที่อยู่ใกล้กัน
     2.   (WAN=Wide  Area Network )   คือบริเวณข่ายบริเวณกว้าง ระยะทางมากกว่า 10 กิโลเมตรขึ้นไปจนมากกว่าหลายพันกิโลเมตร 
    3.   อินเตอร์เน็ต  (Internet)  คือเครือข่ายขนาดใหญ่ ประกอบด้วยเครือข่ายจำนวนมากครอบคลุมพื้นที่กว้างไกล